Ανοικτή Πρόσβαση

1. Τι είναι η ανοικτή πρόσβαση

Σύμφωνα με την Budapest Open Access Initiative, με τον όρο ‘ανοικτή πρόσβαση’ στην [ομότιμα αξιολογημένη ερευνητική παραγωγή], εννοούμε την ελεύθερη διάθεσή της στο διαδίκτυο, παρέχοντας τη δυνατότητα σε κάθε χρήστη να διαβάζει, να μεταφορτώνει, να αντιγράφει, να διανέμει, να εκτυπώνει, να αναζητά ή να παρέχει υπερσύνδεση προς το πλήρες κείμενο άρθρων, να περιηγείται (crawl) στα άρθρα για λόγους ευρετηρίασης, να τα προωθεί ως δεδομένα σε τρίτο λογισμικό, ή να τα χρησιμοποιεί για κάθε νόμιμο σκοπό χωρίς κανένα οικονομικό, νομικό ή τεχνικό εμπόδιο πέρα από αυτά που απαιτούνται για την πρόσβαση στο ίδιο το διαδίκτυο. Ο μόνος περιορισμός στην αναπαραγωγή και διανομή, και ο μόνος ρόλος για τα πνευματικά δικαιώματα σε αυτό το πεδίο θα πρέπει να είναι η απόδοση στους συγγραφείς του ελέγχου της ακεραιότητας της δουλειάς τους και του δικαιώματός τους ορθά να αναγνωρίζονται και να αναφέρονται στη βιβλιογραφία ως δημιουργοί του έργου.

2. Γιατί Ανοικτή Πρόσβαση

Τα πλεονεκτήματα από την υποστήριξη της Ανοικτής Πρόσβασης είναι ποικίλα:

• Επιτυγχάνεται μεγαλύτερη προβολή και ταυτόχρονα διευρύνεται η επίδραση της έρευνας
• Διευκόλυνση της πρόσβασης
• Ευκαιρία για εκμετάλλευση της τεχνολογίας για εξόρυξη κειμένου (text mining)
• Καλύτερη απόδοση της επένδυσης, από τη σκοπιά των χρηματοδοτών, αφού η έρευνα έχει μεγαλύτερη απήχηση.
• Επιτάχυνση της διαδικασίας δημοσίευσης
• Υλοποιεί την αποστολή της εκπαίδευσης για την προώθηση της γνώσης

3. Τύποι Ανοικτής Πρόσβασης

Οι τύποι Ανοικτής Πρόσβασης είναι δύο:

• Η Πράσινη Ανοικτή Πρόσβαση, όπου ο συγγραφέας υποβάλει μία έκδοση του επιστημονικού του άρθρου του σε ένα ιδρυματικό αποθετήριο ή ιστότοπο. Η μορφή αυτή του άρθρο δεν συνιστά αυτή που θα δημοσιευτεί σε συνδρομητικό περιοδικό. Η Πράσινη Ανοικτή Πρόσβαση στην ουσία αποτελεί αυτό-αρχειοθέτηση της δημοσίευσης και δεν υπόκειται σε κάποιου είδους χρέωση. Για περισσότερες πληροφορίες για τους όρους των εκδοτών για την αυτό- αρχειοθέτηση, μπορείτε να δείτε στο SHERPA/ROMEO.
• Η Χρυσή Ανοικτή Πρόσβαση, όπου ο συγγραφέας επιδιώκει την ελεύθερη πρόσβαση της δημοσίευσής του σε όλους, με δικαιώματα επανάχρησης, αφού αυτή πάρει την τελική της μορφή και δημοσιευτεί σε συνδρομητικό περιοδικό. Η παραχώρηση των δικαιωμάτων γίνεται έπειτα από πληρωμή. Στην πραγματικότητα το άρθρο δημοσιεύεται σε περιοδικό Ανοικτής Πρόσβασης ή σε υβριδικό (συνδρομητικό) περιοδικό και στη συνέχεια καλύπτονται τα έξοδα δημοσίευσης (APC). Τα έξοδα συνήθως καταβάλλονται από τον φορέα χρηματοδότησης της έρευνας ή από το ίδρυμα. Τέλος το άρθρο υπόκειται σε μια από τις άδειες Creative Commons.

Για περισσότερες πληροφορίες σχετικά με την Ανοικτή Πρόσβαση και τις υφιστάμενες επιλογές για τους Έλληνες Ερευνητές δείτε το ενημερωτικό φυλλάδιο του Συνδέσμου Ελληνικών Ακαδημαϊκών Βιβλιοθηκών. Στη λίστα που ακολουθεί, παρουσιάζονται οι λεπτομέρειες των συμφωνιών με τους εκδότες, πατώντας πάνω στην επωνυμία τους:

Συμφωνίες Εκδοτών Ανοικτής Πρόσβασης